SUNUŞ
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “en büyük eserim” dediği Cumhuriyetimizin kuruluşunun yüzüncü yılına ulaşmanın gurur ve mutluluğu içerisindeyiz. Türkiye Cumhuriyeti, binlerce yıllık Türk devlet tarihinin istiklal mücadelesinin ardından büyük bir ruh ve şevkle yükseltilmiş zafer burcudur. Türk milletinin Mustafa Kemal öncülüğünde yürüttüğü Millî Mücadele’den kesin bir zaferle çıkışının üzerinden geçen 100 yıl içerisinde gelişerek ve güçlenerek dünyanın en saygın ülkelerinden biri olmayı başaran Türkiye, demokratik gelişimi, güçlü ekonomisi, doğal ve beşerî kaynak potansiyeli ile geleceğin süper güçlerinden biri olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir.
Millî Mücadele ile başlayan, TBMM’nin açılmasıyla ve Cumhuriyetin ilanıyla hareketlenen siyasî, askerî, hukukî, ekonomik, sosyal ve teknolojik dönüşüm ve kalkınma hamleleri, toplum hayatının her alanında ve idarî sistemde önemli ve hızlı bir gelişme sürecinin dinamiklerini oluşturmuştur. Cumhuriyetimizin ilk yıllarında başlayan geniş kapsamlı kalkınma hamleleri, yüz yıl boyunca bazen hızlı bazen yavaş ama süreklilik içinde sürdürülmüş, aynı zamanda millî irade, insan hakları ve hukukun üstünlüğünü esas alan demokratik gelişim süreci de ilerlemiş ve tüm alanlarda önemli kazanımlar elde edilmiştir.
Cumhuriyet, tamamladığı bir asırda bilimden sanata, ziraatten ulaşıma, sağlıktan savunmaya her alanda büyük başarılara imza atarken, Türk devleti uluslararası sistemdeki tüm kırılmalara, sarsıntılara, krizlere ve Anadolu’nun etrafındaki sayısız ihtilaflara rağmen mevcudiyetini ve bütünlüğünü korumakla kalmamış başka milletlere ve devletlere kimi zaman örnek kimi zaman da umut olmuştur.
Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) olarak; Türk milletinin gelişimine ve yükselmesine katkı sağlamak, sosyal ve entelektüel beslenmeye takviyede bulunmak, kazanımlarıyla birlikte Cumhuriyetimizi yarınlara daha güçlü bir şekilde taşımak ve ilelebet pâyidar kılmak inanç ve iradesiyle kalıcı eserler oluşturmayı amaçladık. Bu doğrultuda, Türkiye’nin tarihî ve kültürel müktesebatını, bölgesel ve küresel gelişmeleri ve ülkemizin önünde duran fırsat ve riskleri göz ardı etmeden gelecek vizyonu oluşturabilecek yeni fikir ve politikaları gün ışığına çıkarmak gayesiyle, “Cumhuriyetin 100. Yılı” adında bir kitap dizisi oluşturarak Türkiye’nin bir asırlık gelişim sürecini tahlil etmeye gayret ettik.
Odak noktası “Lider Ülke Türkiye” vizyonu olmak üzere, Türk tarih ve kültür hayatına, siyasî, askerî ve hukukî alana ilişkin gelişmeler, dış politika, güvenlik, ekonomik ve sosyal sektörler gibi farklı disiplinlerde alanında uzmanlaşmış akademisyenlerce hazırlanan makalelerden oluşan kitaplarımızda; tarihî süreç analizi yanında daha gelişmiş, müreffeh bir Türkiye’ye erişilmesini ve ülkemizin küresel ölçekte belirleyici olmasını mümkün kılacak yeni fikir ve politikalar da irdelenmiştir.
İnancımız odur ki Cumhuriyetin kazanımları ile Türkiye’nin önü açık, ufku aydınlıktır. Türkiye’nin, sahip olduğu maddî ve kültürel sermaye unsurları ile manevî değerleri, köklü devlet tecrübesiyle ortaya koyacağı vakur duruş, her zaman itibar görmesini ve sözünün dinlenir olmasını sağlayacaktır. Türkiye, küresel düzeyde söz sahibi, siyasî, ekonomik ve diplomatik alanda belirleyici bir güç olacaktır.
Bu düşüncelerden hareketle, “Cumhuriyetin 100. Yılı” dizisi içinde değerli bilim insanı Sayın Prof. Dr. Özer KARAKAYACI’nın editörlüğünde hazırlanan, “Cumhuriyet Dönemi Kent Planlama ve Kentleşme Politikaları” başlıklı bu kitap, Cumhuriyet dönemi kent planlama, çevre, afet ve kentleşme politikalarının gelişimine ilişkin değerlendirmelerden oluşmaktadır.
Literatüre önemli katkı sunacağına ve referans bir eser olacağına inandığımız bu kitap, alanlarında temayüz etmiş değerli uzman ve bilim insanları Prof. Dr. Serhat YENİCE, Prof. Dr. Koray ÖZCAN, Prof. Dr. Hasan KALYONCU, Prof. Dr. Fatih İŞCAN, Prof. Dr. Ahmet Tuğrul POLAT, Doç. Dr. Seher ÖZKAZANÇ, Doç. Dr. Neslihan SERDAROĞLU, Doç. Dr. Gökçen KILINÇ ÜRKMEZ, Dr. Cansu KORKMAZ, Dr. Sinan LEVEND, Mehmet Ali KAHRAMAN, Seçkin ÇİRİŞ, Ertuğrul ÖNDER, Yasin DURSUN’dan oluşan güçlü bir akademik ve uzman kadronun çok kıymetli bilimsel çalışmalarıyla hazırlanmıştır.
Kitabın, okuyucu ve araştırmacılara yararlı olması ve yeni ufuklar açması dileğiyle, başta Prof. Dr. Özer KARAKAYACI olmak üzere eserin ortaya çıkmasında emek veren isimlerini zikrettiğimiz kıymetli bilim insanlarına, TASAV çalışanlarına ve kitabın hazırlanması ile yayınında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
Bu vesileyle, “Benim naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.” diyen Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, tüm kurucu kahramanları, aziz şehit ve gazilerimizi rahmet ve saygıyla anıyorum.
İsmail Faruk AKSU
TASAV Başkanı
İÇİNDEKİLER
İsmail Faruk AKSU / Sunuş
Prof. Dr. Özer KARAKAYACI / Giriş
Prof. Dr. Özer KARAKAYACI
Cumhuriyet Döneminde Kentleşme ve Afet Politikalarına Bakış
Prof. Dr. M. Serhat YENİCE
Planlama Pratiğinin Kurumsallaşması ve Planlama Deneyimleri
Mehmet Ali KAHRAMAN
Cumhuriyetimizin Birinci Yüzyılında Şehirciliğimizin Yasal ve Kurumsal Çerçevesi
Prof. Dr. Koray ÖZCAN
Cumhuriyetin 100 Yıllık Şehircilik Deneyimi: Tarihsel Tematik Çözümleme
Dr. Öğr. Üyesi Cansu KORKMAZ
Kırın Değişen Dinamiği: Kırsal Alan Üzerine Yeni Eğilimler
Doç. Dr. Neslihan SERDAROĞLU SAĞ
Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Deneyimleri
Prof. Dr. Hasan KALYONCU
Afet ve Risk Yönetimi: Dirençli Yerleşmeler
Yasin DURSUN & Prof. Dr. Fatih İŞCAN
Coğrafi Bilgi Sistemi ile Taşkın Risk Analizi: Bilecik (Osmaneli İlçesi) Örneği
Dr. Öğr. Üyesi Sinan LEVEND
Sürdürülebilir Mahalle Tasarımı
Doç. Dr. Seher ÖZKAZANÇ & Arş. Gör. Seçkin ÇİRİŞ
Türkiye Ulaşım Yatırımlarının Ekonomik ve Mekansal Etkileri
Prof. Dr. Ahmet Tuğrul POLAT & Arş. Gör. Ertuğrul ÖNDER
Kent Parklarının Yeşil Kent Vizyonuna Olan Katkıları
Doç. Dr. Gökçen KILINÇ ÜRKMEZ
Müzelerin Değişen Rolleri ve Kentlerin Dönüşümüne Etkileri:
Bursa Kent Merkezindeki Üç Müze Üzerinden Bir Değerlendirme
