SUNUŞ
Terör bir insanlık suçudur ve demokrasinin önündeki en büyük engellerden birisidir. Kökeni çok eskilere dayanan ve günümüzde küresel bir güvenlik sorunu hâline gelen terörizm; farklı biçimleri, yöntemleri ve uluslararası aktörlerden aldığı desteklerle ülkemizin en önemli millî güvenlik sorunlarından birisi olarak öne çıkmaktadır. Terörizm bir taraftan Türkiye Cumhuriyeti’nin bekâsını ve Türk milletinin birliğini tehdit ederken, diğer taraftan da Türkiye’ye yönelik düşmanlığın en etkili aracı hâline gelmiştir. Türkiye terör yoluyla istikrarsızlaştırılmak ve hedeflerinden uzaklaştırılmak istenmektedir.
Hangi düşünce ve amaç uğruna olursa olsun, terörü ve şiddeti bir yöntem olarak benimseyen, amacına ulaşmak için bunları meşru gören anlayış, hiç şüphesiz ki Türk milletinin birliğine, bütünlüğüne, huzur ve refahına ve insanlığa tehdit arz etmektedir.
Küresel bir sorun olan teröre yönelik etkin, çabuk ve eşgüdüm hâlinde küresel cevaplar verilmesi gerekirken dünyada ortak bir terör tanımından bahsedilemeyeceği gibi ortak bir terörle mücadeleden de bahsetmek pek mümkün görünmemektedir. Terör eylemlerini cezalandıran ve üye devletleri terörün çeşitli boyutlarıyla mücadelede işbirliğine zorlayan küresel hukukî bir çerçevenin olmaması nedeniyle Birleşmiş Milletler ve diğer ilgili uluslararası kuruluşların çabalarına rağmen etkili, faydalı ve âdil bir yaklaşım sergilenememektedir. Nitekim bir devletin terör örgütü olarak tanıdığı bir organizasyon, bir başka devlet tarafından terör örgütü olmadığı gerekçesiyle açıkça desteklenebilmektedir. Bu durum, uluslararası arenada terörle mücadelenin etkili yürütülememesi sonucunu ortaya çıkarmaktadır.
Türkiye, Birleşmiş Milletler’in ilgili tüm terörle mücadele metinlerine taraf olmak suretiyle; 2006 yılında kabul edilen Birleşmiş Milletler Terörle Mücadele Stratejisi’ni güçlü bir şekilde desteklemektedir ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarını ciddiyetle uygulamaktadır. Haklı olarak Türkiye, bu anlayış ve yaklaşımı diğer devletlerden de beklemektedir. Türkiye, ASALA terörüyle başlayarak, on yıllardır PKK’dan FETÖ’ye, YPG’den IŞİD’e, DHKP-C’den El-Kaide’ye çeşitli organizasyonel ve operasyonel kapasitelere sahip, farklı motivasyonlardan beslenen terör örgütleriyle mücadelesini kararlıkla sürdürmektedir.
Terörle mücadelenin, güvenlik birimlerinin yürüttüğü mücadelenin yanı sıra, terörü besleyen unsurların ortadan kaldırılması temelinde önleyici tedbirler anlamında yürütülmesi de önem arz etmektedir. Ancak, terörizm konusunda akademik bir nosyonla, kapsamlı biçimde hem örgütleri ve terör yöntemlerini hem de son dönemde daha fazla gündeme gelen temaları ele alan eserlerin olmaması ciddi bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır. Bu yönde üniversitelerimizde terör ve radikalleşme planında enstitü ve programların azlığı da dikkat çekmektedir.
Terör meselesinin etraflıca ele alınması, Türk milletinin katlandığı sosyal ve ekonomik maliyet ile Türkiye’yi terör yoluyla lider ülke vizyonundan uzaklaştırmaya, hedeflerinden caydırmaya dönük şer planların ortaya konulması, mücadelenin ehemmiyeti ve politikaların geliştirilmesi bakımından büyük önem ihtiva etmektedir. Türkiye’nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütün olarak ilelebet pâyidar kalması için yürütülen terör mücadelesinin, bu yolda canla ve malla ödenen bedellerin, şehadetlerin, gaziliklerin anlamının idrak edilmesi, siyasî ya da kültürel arkaplana dayandırılmaya çalışılan terörün her boyutuyla kamuoyunda farkındalığının oluşturulması da önem arz etmektedir.
Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi ve Cumhur İttifakı inisiyatifi ile demokrasisi güçlenen, etkin bir icra kabiliyeti kazanan Türkiye, terörle mücadelede daha sağlam adımlarla ilerlemektedir. Güvenlik güçlerimizin çok yönlü kapasitesinin artması, yerli ve millî savunma sanayi ürünlerinin kullanımına başlanması, özellikle İHA/SİHA gibi yeni araçların kullanılması, ilgili kurumlar arasındaki koordinasyon kapasitesinin güçlenmesi, hukukî altyapının uygun hâle getirilmesi ve siyasî kararlılık, Türkiye için terörle mücadelede yeni bir safha başlatmıştır. 15 Temmuz sonrasında terörle mücadeleyi sabote eden FETÖ yapısının tasfiye edilmesi, güvenlik güçleri içine sızmış hainlerin terör örgütleri ile işbirliği yapmasının önüne geçilmiş olması da mücadele kararlılığını ve etkinliğini artıran unsurlardan birisi olmuştur.
Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) olarak, konuyu derinlikli bir şekilde ele alan bir çalışma yapılmasının gerekli olduğu kanaatiyle, meseleyi bilimsel esaslara göre tüm boyutlarıyla incelemeyi, gelişmeleri Türkçe bakış açısıyla değerlendiren bir anlayışla ele almayı hedefledik. Bu düşüncelerden hareketle, Doç. Dr. Göktuğ Sönmez’in koordinasyonunda, terörizmi, Türkiye’ye yönelik terör tehditlerini ve ülkemizin terörle mücadelesini, bu mücadelenin aktörler ve temalar bazında derinlemesine irdelenmesini ve millî bir bakış açısıyla mücadeleye katkı verebilecek politika tavsiyelerinin sunulmasını amaçlayan “Türkiye’nin Terörle Mücadelesi: Kavramlar, Örgütler ve Aktörler” başlıklı bu kitabı hazırladık.
Kitapta; terörizmin tanımı, terör örgütleri, terörü önleyici tedbirler, terörün tarihî arkaplanı, terörle mücadele yöntemleri, Türkiye’nin mücadele ettiği terör örgütleri, terör örgütlerinin fikrî zeminleri, öne çıkan taktikleri ve tarihî serüveni, terörün maliyeti ve finansmanı, sosyal medya, propaganda ve terörizm ilişkisi, yabancı terörist savaşçılar, kadınlar, gençler ve terörizm ilişkisi ve dünyada öne çıkan terörle mücadele yöntemleri ile Türkiye’nin bu alandaki tecrübesi bütün boyutlarıyla ele alınmış, istatistiksel verilerle desteklenmiştir.
Referans bir eser olacağına inandığımız bu kitap, alanlarında temayüz etmiş Prof. Dr. Hilmi Demir, Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca, Dr. Cemil Doğaç İpek, Dr. M. Bora Sanyürek, Dr. Kürşad Korkmaz, Dr. Mehmet Şahin, Dr. Selim Öztürk, Dr. Müge Yüce, Dr. Aytekin Cantekin, Bilgay Duman, Sercan Çalışkan, Şerife Akıncı, Gökçen Yılmazlı, Çağatay Balcı, Süreyya Erdoğan ve Ahmet Cülük’ten oluşan güçlü bir akademik kadronun çok kıymetli bilimsel katkısı ile hazırlanmıştır.
Çalışma ile terörün evrensel çerçevedeki gerçekliği ile Türkiye’nin terörle mücadelesine dikkat çekilmesi, siyaset yapıcılara akademik çerçeveden katkı sağlanması ve bu konudaki nice çabalar zinciri içerisinde tarihe bir not düşülebilmesi hedeflenmiştir.
Ortaya konulan eserin yararlı olması dileğiyle, başta Doç. Dr. Göktuğ Sönmez olmak üzere isimlerini zikrettiğimiz kıymetli akademisyenlere ve TASAV çalışanlarına, kitabın hazırlanması ve yayınında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
İÇİNDEKİLER
İsmail Faruk AKSU / Sunuş
Göktuğ SÖNMEZ / Giriş Yerine: Terör, Terörizm, Tanımlamalar
Ragıp Kutay KARACA & Müge YÜCE / Uluslararası Sistemde Değişim ve Terörizm: Kavramsal Belirsizlik
Mehmet Bora SANYÜREK / PKK
Cemil Doğaç İPEK & Gökçen YILMAZLI / Suriye’de PKK/YPG Yapılanması ve İki Yeni Aktör: Kadınlar ve Yabancı Terörist Savaşçılar
Bilgay DUMAN & Sercan ÇALIŞKAN / Irak Şam İslam Devleti (IŞİD): Doğuşu, Dönüşümü ve Geleceği
Hilmi DEMİR / FETÖ: Bir Kült Örgütünün Radikalleşme Tahkiyesi
Kürşat KORKMAZ / Ermeni Terör Örgütü: ASALA
Mehmet ŞAHİN / Devrimci Halk Kurtuluş Partisi – Cephesi (DHKP-C)
Selim ÖZTÜRK / El Kaide Terör Örgütü
Şerife AKINCI / Terörün Finansmanı ve Maliyeti: Türkiye Örneği
Ahmet CÜLÜK / Sosyal Medya, Propaganda ve Terörizm
Aytekin CANTEKİN / Yabancı Terörist Savaşçılar
Çağatay BALCI & Süreyya ERDOĞAN / Dünyada Öne Çıkan Terörle Mücadele Yöntemleri ve Türkiye’nin Tecrübesi
Göktuğ SÖNMEZ / Sonuç Yerine: Genel Değerlendirme ve Politika Tavsiyeleri
