SUNUŞ
Girişimcilik, toplumların ekonomik kalkınmasının ve sosyal dönüşümünün temel taşıdır. Türkiye, tarih boyunca girişimcilik ruhuyla öne çıkan bireyler yetiştirmiş ve bu potansiyelini farklı dönemlerde yenilikçi girişimlerle hayata geçirmiştir. Geleneksel ticaret anlayışından modern iş modellerine, esnaf kültüründen küresel çapta faaliyet gösteren büyük işletmelere kadar geniş bir yelpazeye yayılan Türk iş dünyası, dijitalleşmenin etkisiyle son yıllarda hızlı ve köklü bir dönüşüm süreci yaşamaktadır.
Dijitalleşme, yalnızca teknolojik bir dönüşüm değil, aynı zamanda iş yapış biçimlerinde önemli değişimleri de beraberinde getirmiştir. İnternet kullanımının yaygınlaşması, e-ticaretin yükselişi, yapay zekâ, büyük veri ve blockchain gibi yenilikçi teknolojilerin hızla benimsenmesi, Türkiye’deki işletmeler ve girişimciler için yeni fırsatlar yaratırken aynı zamanda küresel rekabetin dinamiklerini yeniden tanımlamaya başlamıştır. Özellikle pandemi süreci, bu dönüşümün işletmeler üzerindeki etkisini daha belirgin hale getirmiş, küçük ve orta ölçekli işletmelerden start-up’lara kadar birçok yapı bu değişime ayak uydurma ihtiyacıyla karşı karşıya kalmıştır.
Yaklaşık bin yıllık bir ekonomik, ticari ve yönetsel mirasa sahip olan Türk işletmeciliği, bu mirası günümüz koşullarına uyarlayarak rekabet avantajı elde etme potansiyeline sahiptir. Hiç şüphesiz, işletmeler ve işletme kültürü, bulunduğu ülkenin tarihî, kültürel ve sosyal dinamikle- rinden etkilenmektedir. Bu nedenle, Türk işletmeciliğini geçmişten bugüne taşıyan süreçleri anlamak, güncel durumunu doğru analiz etmek ve gelecekteki fırsatlara hazırlıklı olmak büyük önem taşımaktadır.
Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) olarak, Türk milletinin ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimine katkı sağlama misyonumuz doğrultusunda, bu eserle Türkiye’nin işletmecilik ekosistemine kalıcı bir değer katmayı hedefledik. Bu bağlamda değerli bilim insanı Doç. Dr. Gencay Karakaya’nın editörlüğünde; işletmelerin gelişimi, teknolojik değişimi ve dijitalleşme etkisine yönelik Türk işletmeciliğinin geldiği noktanın yansıması da olan ve 17 farklı bölümden oluşan “Türkiye Ekonomisinin Taşıyıcı Gücü: Türk İşletmeciliği ve Geleceği” başlıklı kitap çalışmasını gerçekleştirdik.
Bu eser, Türk işletmeciliğinin geçmişini ve bugününü ele alırken aynı zamanda dijitalleşmenin etkisiyle şekillenen geleceğe yönelik bir vizyon sunmayı da amaçlamaktadır. Türk işletmeciliğinin ticari, ekonomik, yönetimsel, organizasyonel, stratejik, finansal, insan kaynakları, üretim ve pazarlama gibi temel faaliyetlerini disiplinler arası bir yaklaşımla ele almayı hedeflemekte, bu bağlamda, işletme ekosisteminde karşılaşılan zorlukları analiz ederek, rekabet üstünlüğü sağlama yollarını ve sürdürülebilir büyüme stratejilerini belirlemek üzere kapsamlı bir rehber niteliği taşımaktadır.
Türkiye’nin tarihî ve kültürel zenginliklerini ve özgün koşullarını temel alarak, küresel ekonominin sunduğu fırsat ve riskler çerçevesinde işletmelerimizin rekabet avantajını nasıl geliştirebileceğine dair yol haritaları sunmaktadır. Dijitalleşmenin hızla dönüştürdüğü iş dünyasında, Türk girişimcilerinin inovasyon ve teknoloji temelli bir yaklaşımla nasıl fark yaratabileceğine dair öneriler de geliştirmektedir.
Cumhuriyetimizin yeni yüzyılında Türkiye’nin sahip olduğu potansiyeli daha ileriye taşımak ve “Türk ve Türkiye Yüzyılı” vizyonuna katkı sağlamak için ortaya konan bu çalışmanın, okuyucu ve araştırmacılara ilham vermesi ve yeni ufuklar açması en büyük temennimizdir. Literatüre önemli katkı sunacağına ve referans bir eser olacağına inandığımız bu kitap, alanında temayüz etmiş değerli bilim insanları ve uzmanlardan oluşan güçlü bir akademik ve uzman kadronun çok kıymetli bilimsel çalışmalarıyla hazırlanmıştır.
Bu eserin, okuyucu ve araştırmacılarla ülkemizin işletmecilik ve girişimcilik ekosistemine katkı sunması dileğiyle hazırlanmasında emeği geçen Doç. Dr. Gencay Karakaya başta olmak üzere, yazılarıyla kitaba destek olan bilim insanlarına, uzmanlara ve TASAV çalışanlarına, yayınında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
İsmail Faruk AKSU
TASAV Başkanı
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ
İsmail Faruk AKSU
GİRİŞ
Gencay KARAKAYA
KOBİ’LERİN TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ YERİ
Yunus ÖZCAN
TÜRKİYE’DE AR-GE ve EKONOMİK BÜYÜME: İŞLETMELER BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME
Güldenur ÇETİN
DEĞİŞEN PİYASA KOŞULLARINDA TÜRK KOBİ’LERİNDE DİNAMİK YETENEKLERİN ANALİZİ
Zeynep ODABAŞI FİLİZ
Murat KASIMOĞLU
TÜRK İŞLETMELERİNİN İHRACAT DİNAMİKLERİ: BIST UYGULAMASI
Recep Ali KÜÇÜKÇOLAK
TÜRKİYE’DE KOBİLERİN DİJİTAL DÖNÜŞÜM İLE MÜCADELESİ
Sabri ÖZ
Selçuk BAYER
TÜRK İŞLETMELERİNDE YÖNETİŞİM, RİSK YÖNETİMİ VE UYUM SÜREÇLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE UYGULAMA ÖNERİLERİ
Hami AYDIN
İKTİSADİ, SOSYAL VE KURUMSAL BOYUTUYLA İŞLETMELERDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: GELECEĞE DAİR POLİTİKA ÖNERİLERİ
Mert AYDOĞAN
VERİ ANALİTİĞİ VE İŞLETME KARARLARINDA KULLANILMASI
Duygu CELAYİR
“MADE IN TÜRKİYE” VE CUMHURİYETİN İKİNCİ YÜZYILINDA ÜLKE MARKALAŞMASI
Figen YILDIRIM
İŞLETMELERIN DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜNDE SANAYI 4.0’IN YÜKSELİŞİ VE SEKTÖREL ETKİLERİ: TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ ANALİZİ
Adem KAYAR
TÜRK STARTUPLARININ TURCORN OLMA SÜRECİ: PAZAR YÖNELİMİ VE UYGULAMA ÖRNEKLERİ
Begüm ŞAHİN
CUMHURİYETİN 100. YILINDA PERAKENDE SEKTÖRÜ VE ZİNCİR MARKET İŞLETMECİLİĞİNİN GELİŞİMİ, SEKTÖRÜN GELECEĞİ İÇİN POLİTİKA ÖNERİLERİ
Mehmet İLDEM
TÜRKİYE’NİN DAĞITIK DEFTER TEKNOLOJİSİ İLE KÜRESEL TİCARETTEKİ YERİNİ NASIL GÜÇLENDİREBİLECEĞİNE DAİR FİKİRLER
Hüseyin Oğuz GENÇ
Eray AÇIKGÖZ
Kenan GÜLER
YENİ BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ IŞIĞINDA TÜRKİYE’DE E-TİCARETİN GELİŞİMİ İÇİN ÖNERİLER
Selahattin Armağan VURDU
YÖNETİM MUHASEBESİNDE YAPAY ZEKÂ ÇÖZÜMLERİNİN KULLANIMI İŞLETMELERİN GELECEKTE HANGİ POLİTİKALARINI ETKİLEYEBİLİR
Tolga ALA
YAPAY ZEKA VE BÜYÜK VERİNİN AVANTAJLARI: TÜRK HAVACILIK SEKTÖRÜNDE DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN ÖRNEK OLAYLARI
İlkim YÜKSEL
HAVA VE KARAYOLU ŞİRKETLERİNİN ENTEGRASYONU VE PAZAR GENİŞLEMESİ: TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMALAR
Bura Sabiha KELEK
