Küresel İklim Değişikliği ve Sosyo-Ekonomik Etkileri

25 Temmuz 2022 Dr. Abdulkadir Bektaş
Ekonomi, Enerji ve Teknoloji Araştırmaları Merkezi Kitap

SUNUŞ

İklim değişikliği, 20. yüzyılın özellikle son çeyreğinde en çok konuşulan ve tartışılan çevre sorunu olmuştur. Son yıllarda ise iklim değişikliği sorunu küresel bir çevre problemi olarak görülmenin ötesine geçmiş, ülkelerin kalkınma ve refah seviyelerini etkileyecek önemli bir risk faktörü olarak da değerlendirilmeye başlanmıştır. Küresel nitelikte bir tehdit olarak algılanan ve değerlendirilen iklim değişikliği ile hiçbir devletin tek başına mücadele edebilmesi ve kendini iklim değişikliğinin neden olduğu olumsuzlukların dışında tutabilmesi mümkün değildir. İklim değişikliğinin insan sağlığına ve üretkenliğine; tarım, ormancılık ve turizm faaliyetlerine vereceği zarar düşünüldüğünde, ekonomiye olumsuz etkisinin küresel düzeyde çok büyük olacağı öngörülmektedir.

İklim değişikliğinin önlenebilmesi, dünyamızda yol açacağı etkiler ve bu etkilere karşı alınabilecek tedbirlerin politik yönleri olması sebebiyle Birleşmiş Milletler’in (BM) öncülüğünde dünya ülkelerinin gündemine taşınmıştır. Dolayısıyla devletlerin iklim değişikliğinin ortaya çıkardığı tehlikeli süreçten kurtulmaları ya da etkilerini sınırlandırmaları küresel bir sorumluluk bilinciyle hareket etmelerini gerekli kılmaktadır. Bu doğrultuda 1990’larla birlikte BM çatısı altında yürütülen küresel bir çaba söz konusu olmuştur. İklim değişikliğiyle mücadelede devletlerarası iş birliğine resmiyet kazandıran Kyoto Protokolü ve Paris Sözleşmesi bu kapsamda imzalanmıştır. Bununla birlikte, iklim değişikliğine karşı alınan önlemlerin katlanmayı gerektirdiği ekonomik maliyetler, devletlerin iklim değişikliğine karşı yürütülen küresel mücadeleye karşı direnç göstermesine neden olabilmektedir. Çünkü bu yönde alınan tedbirler sanayi, ulaştırma, tarım gibi birçok ekonomik sektörün yeniden yapılanmasını çoğunlukla zorunlu kılmaktadır.

Hâlihazırda iklim değişikliğinden en çok etkilenecek bölgelerden birisi, ülkemizin de bulunduğu Akdeniz Havzasıdır. İklim değişikliği çoğunlukla algılandığı şekliyle meteorolojik değişikliklerden ibaret ve sınırlı olmayıp ekonomik ve sosyal hayatı, uluslararası ilişkileri, hukuku ve diğer birçok alanı ilgilendiren topyekûn bir değişimi gerekli kılmaktadır. Türkiye iklim değişikliği politikalarına yönelik önemli adımlar atmakta, uluslararası ittifaklara katılmakta, kural ve kurumlarını yeni duruma uygun hale getirmeye çalışmaktadır. Bununla birlikte yapılması gereken daha pek çok iş ve atılması gereken adımlar bulunmaktadır.

Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) olarak bu perspektiften bakışla hazırlamayı gerekli gördüğümüz kitabımızın amacı; iklim krizinin çok boyutlu etkilerine ve önemine dikkat çekmek, bilinç düzeyini yükseltmeye çalışmak, toplumsal ve siyasi farkındalığı artırmak, aynı zamanda da araştırmacılara ve politika yapıcılara katkı sunmaktır. Bu düşüncelerden hareketle değerli bilim insanı Dr. Abdulkadir BEKTAŞ’ın editörlüğünde, yüzyılın en büyük sorunu olarak da nitelendirilen iklim krizi ile ilgili analizlerden oluşan “Küresel İklim Değişikliği ve Sosyo-Ekonomik Etkileri” başlıklı bu kitabı hazırladık.

Literatüre önemli katkı sunacağına ve referans bir eser olacağına inandığımız bu kitap, alanlarında temayüz etmiş değerli uzman ve bilim insanları Prof. Dr. Emine Didem EVCİ KİRAZ, Prof. Dr. Ahmet ALTIN, Prof. Dr. Süreyya ALTIN, Doç. Dr. İzzet ARI, Doç. Dr. Ali YURDDAŞ, Dr. Serhat ŞENSOY, Dr. Mesut DEMİRCAN, Dr. Kubilay KAVAK, Abdüssamed AYDIN, Aysel VAROĞLU ve Eray ÖZDEMİR’den oluşan güçlü bir kadronun çok kıymetli bilimsel çalışmalarından oluşmaktadır.

Ortaya konulan eserin okuyucu ve araştırmacılara yararlı olması ve yeni ufuklar açması dileğiyle, başta Dr. Abdulkadir BEKTAŞ olmak üzere eserin ortaya çıkmasında emek veren isimlerini zikrettiğimiz kıymetli bilim insanlarına ve TASAV çalışanlarına, kitabın hazırlanması ve yayınında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.

İsmail Faruk AKSU
TASAV Başkanı