Sayı 49: Kuruluşunun 50. Yılında Milliyetçi Hareket Partisi - I

Sunuş

Türk siyasi hayatının en köklü kurumlarından ve Türk milliyetçiliği fikrinin siyasi temsilcisi olan Milliyetçi Hareket Partisi, 9 Şubat 2019 itibarıyla tam 50 yaşına girecektir. Kuruluşundan itibaren çok badireler atlatan ve zorluklara göğüs geren, özellikle de 15 Temmuz 2016 hain darbe teşebbüsünden sonra içinden geçtiğimiz süreçte Cumhuriyetimizin üçüncü evresi olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçişte oyun kurucu bir rol üstlenen MHP’yi bütün yönleriyle bu özel sayımızda ele alıyoruz. 40. sayısından itibaren editörlüğünü yaptığım dergimizin bu sayısında bir ilke imza atıyor ve ben de bir makale kaleme alıyorum.

Bu sayımızda birçok çok değerli siyaset ve bilim insanı, dergimiz için kaleme aldıkları değerli yazılarla MHP, Türk milliyetçiliği ve Türkiye’nin son elli yıllık siyasi tarihine ışık tutan bilgileri bizlerin istifadesine sunmaktadır. 

Bu çerçevede, ilk yazı Prof. Dr. Edip Semih Yalçın’ın “Türk Siyasi Hayatının 50 Yılında MHP (Olaylar, Kavramlar Ve Semboller Işığında)” başlıklı yazısıdır. Yalçın Osmanlı’nın son döneminde milliyetçilikle ilgili tartışmalar ve Ziya Gökalp’in Mustafa Kemal Atatürk’ü de etkileyen fikirleriyle başladığı çalışmada daha sonra Türk milliyetçiliğinin Cumhuriyetin kurucu fikri haline gelmesini ele almaktadır. Atatürk döneminin ardından, Gökalp ve Atatürk’ün fikirlerini benimseyen Alparslan Türkeş’in 1944 Türkçülük davası ve sonrasında siyasi figür haline gelmesi ve Milliyetçi Hareketin partileşme süreci ele alınmaktadır. Koruyucu liderlik dönemi olarak adlandırılan Devlet Bahçeli dönemi ise öncelikle 1999 seçimleri ve sonrasında kurulan 57. Hükümet dönemindeki gelişmelerle başlamaktadır. Daha sonra parlamento dışı kalınan 2002-2007 döneminin ardından, 2011 ve 2015 seçimleri ve bu süreçte yaşanan sıkıntılar ve MHP’nin muhalefet partisi olarak yaptıkları ele alınmaktadır. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından Bahçeli’nin Cumhuriyetimizin üçüncü evresi olarak nitelendirdiği cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişte MHP’nin rolü anlatılmaktadır. Prof. Dr. Semih Yalçın sonuç olarak; Devlet Bahçeli’nin bir oyun kurucu, oyun bozucu, gündem belirleyici olarak politikada aldığı konumun, MHP’nin aritmetik değeri ve siyasi cesametinin çok ötesinde bir fonksiyon icra etmesini sağladığını; dış politikada da Türkiye’nin bağımsızlık yanlısı tutumunun cesurca sürdürülmesinde, bölgesinde üstlendiği başat ve tayin edici rolün devamında; maşeri vicdanı uyandıran ve toplumsal dinamizmi diri tutan MHP’nin katkılarının büyük olduğunu belirtmektedir.

Milliyetçi Hareket Partisi’nin geçmişten bugüne ekonomik ve sosyal konulara ilişkin politikaları, görüşleri ve önerilerini ele alan Doç. Dr. Mehmet Günal, öncelikle milliyetçilik fikrinin ekonomi ile ilişkisi ve milli iktisat politikaları gözden geçirilmiştir. Ardından MHP’nin 1969, 1977, 1995, 1999, 2002, 2007, 2011, 2015 ve 2018 seçim beyannameleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. MHP’nin ekonomik ve sosyal konulardaki görüş ve önerilerinin esasının değişmediği, kendi dönemleri içinde köklü ve isabetli fikirler içerdiği ortaya konulmuştur. Dokuz Işık Milli Doktrini ile 1960’larda ayrıntıları ortaya konulan görüş ve önerilerin çoğunun esas itibarıyla hala geçerliliğini koruduğu, ancak zaman içinde dünyada ve Türkiye’de yaşanan gelişmeleri dikkate alan değişiklikler, ilaveler ve güncellemeler yapıldığı ifade edilmiştir.

Doç. Dr. Ruhi Ersoy “MHP’nin Kurumsal Hafızası İçerisinde “Kriz” Çözen Hamleleri”ni ele aldığı yazısının başlığında da belirttiği gibi bu hamleleri Türk siyasetinde milli irade ve uzlaşı kültürü çerçevesinde politik sürdürülebilirlik örneği olarak telakki etmektedir. Çalışmada “MHP’nin Türk siyasetindeki sürekliliğinin kaynaklarını” inceleyen Ersoy, bu kaynakların aynı zamanda Türkiye’de milliyetçi siyasetin toplumsal alanda kabul görmesinin arkasında yatan unsurlar olduğunu belirtmektedir.  MHP ile Türk milliyetçiliğini birbirinden ayırmanın hem ilmen hem de siyaseten mümkün ve makul yaklaşımlar olmayacağını söyleyen yazar, MHP’nin milliyetçilik ve demokrasiyi hep ikiz kardeş olarak gördüğünü, parti faaliyetlerindeki kurumsal söylem analizi ve beyanlarda ortaya çıkan siyasi argümanların niteliğinin de millet nezdindeki kabul görülebilirlik seviyesini etkileyen diğer unsurlar olduğunu ifade etmektedir. Ersoy sürekliliğin sağlanmasındaki temel dinamiklerin MHP’nin bu konulardaki sözlü ve fiili beyanlarında yer aldığını belirterek, bunları uzlaşı siyaseti, milli iradenin siyaset nezdinde tecellisinin sağlanması ve vizyoner siyasi öngörüleri gibi üç ana başlıkta incelemektedir.  Bu tespitlerin ardından Ersoy sonuç olarak MHP’nin; “uzlaşı”, “milli irade” ve “vizyoner politika” ile hem mevcut demokrasinin daha da işletilebilir bir hüviyet kazanması hem de gelecekte yaşanabilecek krizlere/tehditlere karşı çözüm önerileri getirilmesi konusunda pek çok örnekte görüldüğü üzere net bir politik tavır sergilediği tespitini yapmaktadır. Ersoy’a göre, partinin kuruluşunda ve 2000’li yıllara ulaşmasındaki yegâne kilit aktör olan merhum Alparslan Türkeş’in öngörüleri ve onun ardından genel başkan olan Devlet Bahçeli’nin çağın gerekliliklerini siyasete tatbik etmesi, MHP’deki sürekliliği, 50 yıllık kurumsal maziyi ve binlerce yıllık Türk milliyet-çiliğinin öğelerini günümüz Türkiye’sinde de devam ettirebilmesinin temel unsurları olmuştur. 

Prof. Dr. Nevzat Aypek “Sosyal Ekonomi ve MHP Politikaları Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı yazısında piyasa ekonomisi sisteminin hakim olduğu küreselleşen dünyada; artan ve keskinleşen rekabet ortamında ekonomik açıdan zayıf olan toplum kesimlerinin dezavantajlı duruma düştüğünü ve bu durumun toplumsal barışı, sosyal huzuru ve hatta demokrasiyi olumsuz yönde etkilemeye başladığını belirtmekte ve bunu önleyebilmek için sosyal ekonomi kavramının ortaya atıldığını söylemektedir. Ekonomi ve sosyal alanın kesişme hattında bulunan sosyal ekonominin araçlarının; kooperatifler, esnaf ve sanatkârlar, mikro-küçük işletmeler, dernekler ve vakıflar olarak kabul edildiğini belirten Aypek, bu konulara ilişkin olarak MHP seçim beyannamelerinde ve programlarında yer alan görüşlere yer vermektedir.

Prof. Dr. Kamil Aydın, “Milliyetçi Hareket Partisi: Kutlu Yolculuğun Siyasi Adresi”  başlıklı çalışmasında, edindiği önemli tecrübelerle birlikte, bölgedeki jeo-politik konumu ve şartları gereği Türkiye'nin ve Türk milletinin hep birlikte teyakkuzda olması gerektiğini ve bunun mümkün kılınabilmesi için de güçlü ve kararlı bir siyasi yönetimin gerekli olduğunu vurgulamaktadır. Bu noktada demokrasi ve milliyetçiliğin sentezlenmesi gerektiğine işaret eden Aydın, Milliyetçi Hareket Partisi’nin böylesi bir sentezi gerçekleştiren yegâne siyasi parti olarak öne çıktığınıbelirterek bunun altında yatan etkenleri icelemektedir. Bu çerçevede, güçlü ideolojik yapı, Ülkü Ocakları vasıtasıyla yetiştirilen yetkin insan kaynağı, istikrarlı teşkilât yapısı ve bu üçlemenin sevk ve idaresini sağlayan başarılı liderlik özelliğinedikkat çekmektedir.

Prof. Dr. Hilmi Demir, “MHP’den Önce MHP’den Sonra” başlıklı yazısında, 1969’da yeni bir ivme kazanan MHP’nin Türk milliyetçiliğini kısa bir zamanda geniş bir toplum tabakasına yayabilme başarısını gösterdiğini vurgulamaktadır. Yazar, MHP’nin bununla da kalmayıp cemiyet hayatının cenderesinden çıkararak halka ulaştırdığı milliyetçilik anlayışının Türkiye’nin sınırlarını aştığını, Bişkek’te, Kaşgar’da, Bakü’de, Tebriz’de, Kerkük’te, Halep’te, Gümülcine’de, Lefkoşa’da, Kırım’da yahut New York’ta, Berlin’de dahi bu anlayışın görülmesini sağlayan coğrafyalar üstü bir pozisyona sahip olduğunu vurgulamaktadır. 

Dr. Alper Mumyakmaz, milliyetçilik üzerine yapılan teorik tartışmaları irdeledikten sonra milliyetçiliği örseleyeceği iddia edilen küreselleşmenin beklenen menfaatleri sağlamadığını, aksine birçok soruna sebep olduğunu, küreselleşme eğilimindeki hegemonya iddia-larınınsa ancak milliyetçilik ile durdurulabileceğini, bu çerçevede Türk milliyetçiliğinin siyasal temsilcisi olan MHP’nin Türkiye’nin bekasının temini açısından ciddi bir yükümlülük taşıdığını vurgulamaktadır. 

“Milliyetçilik, Demokrasi ve Milli İrade Sisteminde MHP” başlıklı çalışmasıyla Halit Yıldırım, MHP için demokrasi ve milliyetçilik arasında nasıl bir bağlantı olduğuna işaret etmekte ve aynı zamanda Başbuğ Alparslan Türkeş’in ortaya koyduğu ilke ve ülkülerin Devlet Bahçeli’nin önderliğinde bir bir gerçekleştirmekte olduğunu ortaya koymakta, böylelikle de milli iradenin tecellisi ve egemenliği açısından MHP’nin ve Türk milliyetçiliğinin oynadığı rolü açıklamaktadır.

Bütün bu çalışmaların genelde Türk siyasi hayatının ve özelde Milliyetçi Hareket Partisinin yarım asırlık geçmişini anlama ve anlamlandırma açısından çok faydalı olacağını düşünüyoruz. Nitekim, 50. yılına ulaşan ve Türk siyasetinin en köklü kurumlarından olan MHP’nin ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesini oluşturan Türk Milliyetçiliği’nin günümüze nasıl ulaştığının bilinmesinin mevcut şartların ve siyasal ortamın idrak edilebilmesi açısından çok önemli olduğuna inanıyoruz.

Böylesine özel bir konuda ve anlamlı bir tarihte bu dergiyi okurlara ulaştırmamızı sağlayan başta dergimizin sahibi ve TASAV Başkanı Sayın İsmail Faruk Aksu olmak üzere,  yazıları ile bizleri bilgilendiren tüm yazarlarımıza, Yazı İşleri Müdürümüz Sayın Konur Alp Koçak’a, Yayın Kurulu ve Danışma Kurulu üyelerimize, dergimizin tasarım ve basım işlerini gerçekleştiren Net Ofset’in çalışanlarına şükranlarımı sunuyor, bir sonraki sayıda buluşmak üzere, iyi okumalar diliyorum.

Doç. Dr. Mehmet GÜNAL
Editör

İçindekiler